Sơ đồ chuẩn bấm dây mạng: T568A, T568B & Pinout RJ45 Chi tiết

Bạn đang cầm kìm bấm và hạt mạng trên tay nhưng chợt “đứng hình” vì quên mất thứ tự màu? Hoặc bạn là “tân binh” IT, thuộc làu câu thần chú “Cam – Xanh” nhưng không hiểu tại sao chân số 1 bắt buộc phải là Trắng Cam? Đây là chuyện “thường ngày ở huyện” mà anh em kỹ thuật nào cũng từng trải qua.

Nhưng hãy cẩn thận! Việc bấm sai thứ tự màu không chỉ đơn giản là mạng không thông. Trong các hệ thống Camera hay Wifi hiện đại dùng nguồn PoE, việc đấu sai chân dựa trên một sơ đồ chuẩn bấm dây mạng không chính xác có thể khiến thiết bị bốc khói ngay lập tức. Hàng triệu đồng có thể “bay màu” chỉ vì một giây lơ đễnh.

Bài viết này không dạy bạn tuốt dây (hãy xem bài Hướng dẫn bấm dây mạng để học kỹ thuật đó). Tại đây, thietbimangvietnam.vn cung cấp bộ “Sơ đồ giải phẫu” (Pinout) chuẩn xác nhất về T568A/B, Crossover và Console. Hãy lưu ngay bài viết này, nó là “bùa hộ mệnh” cho bạn tại công trường.

Những điểm chính

• Visual: Bộ sơ đồ màu T568A/T568B chuẩn nét, dễ tra cứu (Cheat Sheet).
• Deep Dive: Giải phẫu chức năng vật lý 8 chân RJ45 (TX/RX) và nguyên lý PoE.
• Cảnh báo: Tránh cháy thiết bị Passive PoE do bấm sai cặp nguồn.
• Thực chiến: Sơ đồ cáp chéo Gigabit và kinh nghiệm xử lý sự cố.

Sơ đồ chuẩn bấm dây mạng T568A & T568B (Visual Heavy)

Tại sao lại có 2 chuẩn A và B?

Nhiều bạn thắc mắc: “Sao không dùng một cái cho đỡ nhức đầu?”.

• Chuẩn T568A: Được thiết kế để tương thích ngược với hệ thống điện thoại USOC cũ, vốn ưu tiên cặp Xanh Dương (Line 1) và Cam (Line 2). T568A giữ nguyên vị trí cặp Cam ở chân 3 & 6 nên tương thích tốt hơn với điện thoại 2 line kiểu cũ.
• Chuẩn T568B: Là chuẩn phổ biến nhất hiện nay, phát triển từ chuẩn AT&T 258A. Nó tối ưu hơn cho các thiết bị truyền dữ liệu tốc độ cao.

Tại Việt Nam, 99% hệ thống mạng LAN sử dụng sơ đồ chuẩn bấm dây mạng T568B. Nếu bạn thấy T568A, đó thường là công trình rất cũ hoặc do tiêu chuẩn riêng của các tòa nhà có yếu tố nước ngoài (Mỹ).

Bộ sơ đồ màu chi tiết (Cheat Sheet)

Lật ngửa hạt mạng lên (chân đồng hướng về phía mắt, lẫy nhựa quay xuống dưới), thứ tự từ trái qua phải (1 -> 8):

1. Sơ đồ T568B (Chuẩn quốc dân – Khuyên dùng)

• Chân 1: Trắng Cam
• Chân 2: Cam
• Chân 3: Trắng Xanh Lá
• Chân 4: Xanh Dương
• Chân 5: Trắng Xanh Dương
• Chân 6: Xanh Lá
• Chân 7: Trắng Nâu
• Chân 8: Nâu

2. Sơ đồ T568A (Chuẩn cũ)
Chỉ cần nhớ: Đảo cặp Cam và Xanh Lá cho nhau là ra chuẩn A.

• Chân 1: Trắng Xanh Lá
• Chân 2: Xanh Lá
• Chân 3: Trắng Cam
• Chân 6: Cam

💡 Mẹo nhỏ: Dù dùng sơ đồ nào, nguyên tắc cốt lõi là “Hai đầu giống nhau = Cáp thẳng”. Bấm 2 đầu T568A vẫn chạy ầm ầm, chỉ là khác quy ước quốc tế thôi.

Giải phẫu Pinout RJ45: Bản chất dòng điện & PoE

Đừng học vẹt! Là dân kỹ thuật, bạn phải hiểu dòng điện chạy thế nào trong cái sơ đồ chuẩn bấm dây mạng kia.

Chức năng vật lý của 8 chân (Pinout Functions)

1. Fast Ethernet (10/100Mbps)
Các thiết bị cũ hoặc giá rẻ chỉ dùng 4 sợi (2 cặp):

• Truyền (TX): Chân 1, 2.
• Nhận (RX): Chân 3, 6.
• Lưu ý: Ngày xưa thợ hay bấm tắt 4 sợi để tiết kiệm dây. Nhưng giờ là thời đại Gigabit, đừng làm thế nữa!

2. Gigabit Ethernet (1000Mbps)
Để lên 1Gbps, thiết bị cần dùng đủ 8 sợi hoạt động song công. Bất kỳ chân nào trong sơ đồ chuẩn bấm dây mạng bị hỏng (đặc biệt là cặp Nâu hoặc Xanh Dương) đều khiến mạng rớt về 100Mbps ngay lập tức.

Sơ đồ chân cấp nguồn PoE (Cảnh báo quan trọng)

Đây là phần “ăn tiền” nhất bài viết này. Sai là đền tiền!

• PoE Mode A: Nguồn đi chung dây dữ liệu (1,2,3,6). An toàn (Switch chuẩn IEEE 802.3af/at).
• PoE Mode B (Passive): Nguồn đi trên chân rảnh.
  • Dương (+): Chân 4, 5 (Xanh Dương).
  • Âm (-): Chân 7, 8 (Nâu).

🔥 CẢNH BÁO NGUY HIỂM:
Với hệ thống Camera/Wifi dùng nguồn Passive PoE 24V (Mikrotik/Ubiquiti cũ), tuyệt đối KHÔNG ĐẢO LỘN cặp Nâu và Xanh Dương.
Nếu bấm sai sơ đồ chuẩn bấm dây mạng (đảo chân 4,5 với 7,8), bạn sẽ cấp ngược cực tính. Cổng LAN của thiết bị sẽ CHÁY ngay lập tức vì không có Diode bảo vệ. Cẩn thận nhé!

Các biến thể sơ đồ đặc biệt

Ngoài cáp thẳng (Straight-through), bạn sẽ gặp vài “ca khó” cần sơ đồ dị.

1. Sơ đồ cáp chéo (Crossover)

Dùng nối PC-PC, Switch-Switch (khi không có Auto-MDIX).

• Nguyên lý: Một đầu T568A, một đầu T568B.
• Sơ đồ 10/100Mbps: Chéo 1-3, 2-6.
• Sơ đồ Gigabit (Lưu ý chuyên sâu): Với mạng Gigabit, cáp chéo cần đảo thêm cặp 4-7 và 5-8. Tuy nhiên, các thiết bị Gigabit hiện nay đều có Auto-MDIX nên bạn gần như không bao giờ cần bấm kiểu này nữa.

2. Sơ đồ cáp Console (Rollover)

Dùng cho SysAdmin cấu hình Router Cisco/Mikrotik.

• Sơ đồ: Đảo ngược hoàn toàn như gương.
  • Chân 1 (Đầu A) <-> Chân 8 (Đầu B)
  • Chân 8 (Đầu A) <-> Chân 1 (Đầu B)

🎁 Gợi ý: Để thi công chuẩn T568B nhanh và chính xác, bạn nên trang bị một chiếc kìm tốt.
Tham khảo: Kìm bấm mạng Talon xuyên thấu chính hãng – Trợ thủ đắc lực giúp bạn nhìn thấy màu dây trước khi bấm, đảm bảo 100% không sai màu.

Kinh nghiệm thực chiến: Dự án nâng cấp Wifi Khách sạn

Để các bạn dễ hình dung tầm quan trọng của sơ đồ chuẩn bấm dây mạng, mình xin chia sẻ một dự án thực tế.

Bối cảnh:
Khách sạn A tại Hà Nội cần nâng cấp hệ thống Wifi lên chuẩn Wifi 6. Hệ thống dây cũ đi âm tường từ 10 năm trước.

Thách thức:
Kỹ thuật viên cũ bấm dây rất tùy tiện (không theo T568A hay B, cứ 2 đầu giống màu là được). Khi lắp Wifi mới dùng nguồn PoE chuẩn, thiết bị không lên nguồn hoặc chập chờn do hiện tượng nhiễu chéo (Next) và sụt áp trên đường dây vì không dùng đúng cặp xoắn cho cặp nguồn (4,5 và 7,8).

Giải pháp:
Mình phải dùng máy test dò lại từng sợi. Sau đó bấm lại toàn bộ 200 đầu mạng theo đúng chuẩn T568B.

• Cặp Cam (1,2) và Xanh Lá (3,6) cho tín hiệu.
• Cặp Xanh Dương (4,5) và Nâu (7,8) cho nguồn PoE.

Kết quả:
Hệ thống chạy mượt mà, Link Speed đạt 1Gbps, PoE cấp ổn định cho các Access Point cách xa 80m. Bài học rút ra: Đừng bao giờ coi thường quy chuẩn!

Nếu bạn gặp khó khăn khi bấm cáp lõi to, hãy đọc thêm bài phân biệt cáp Cat5e và Cat6 để chọn hạt mạng đúng kích cỡ.

Kết luận

Nắm vững sơ đồ chuẩn bấm dây mạng T568B là kỹ năng sống còn của dân kỹ thuật. Nó không chỉ giúp mạng chạy ổn định mà còn bảo vệ túi tiền của bạn trước những sự cố chập cháy đáng tiếc.

Công nghệ có thể thay đổi, nhưng nguyên lý vật lý của 8 chân RJ45 là bất biến. Hãy thực hành thật nhiều để tay nghề “lên lão”.

Cần tư vấn về giải pháp hạ tầng mạng hoặc mua sắm thiết bị thi công chính hãng? Liên hệ ngay thietbimangvietnam.vn qua Hotline 0979.300.098. Chúc anh em bấm phát nào ăn phát đó!

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

1. Tôi nên dùng sơ đồ chuẩn bấm dây mạng T568A hay T568B?

Tại Việt Nam, hãy dùng T568B cho mọi trường hợp. Đây là chuẩn phổ biến nhất, giúp việc bảo trì, thay thế thiết bị sau này dễ dàng và đồng bộ hơn.

2. Bấm sai màu nhưng đúng thứ tự 2 đầu thì mạng có chạy không?

Về điện thì thông, nhưng về mạng thì RẤT TỆ. Việc này phá vỡ bước xoắn chống nhiễu, gây ra hiện tượng nhiễu chéo (Crosstalk). Mạng sẽ chập chờn, ping cao hoặc rớt gói tin liên tục. Hãy tuân thủ đúng màu!

3. Tại sao dây mạng 8 sợi mà chỉ dùng 4 sợi vẫn có mạng?

Chuẩn Fast Ethernet (100Mbps) chỉ cần 2 cặp (1,2 và 3,6) để truyền dữ liệu. Tuy nhiên, để đạt tốc độ Gigabit và dùng PoE an toàn, bạn bắt buộc phải bấm đủ 8 sợi theo sơ đồ chuẩn bấm dây mạng.